Na wzgórzu forsycja płonie niczym powstańcza barykada
i przypomina kwietniowe rocznice, wojenne losy świadków,
których pośród nas ubywa – razem z opowieściami o tym,
jak można było przetrwać w piekle i walczyć do ostatniego
oddechu, jak przeskoczyć mur strachu, jak przeżyć głód
w getcie, wytrwać w chłodzie i mękach w więzieniu
warszawskim, walczyć z tyfusem na zesłaniu w polu
kazachstańskim, gdy mróz powieki dzieciom szronem
zasklepiał, a ich ojców w katyński dół wrzucali.
Jest wciąż do przypomnienia utracona nadzieja
na spokojny świat, historie tragiczne wołających
o wysłuchanie – polskie i żydowskie życiorysy napisane
swastyką i cyrylicą przez (nie)ludzkie zagubienie w ideach
nie mających związku z prawdą ani z prawem zapisanym
w Księgach. Czy przyjdzie kiedyś opamiętanie i przestaną
płonąć domy z rękopisami mędrców, dziecięce lalki
i tornistry porzucone w ucieczce z ukraińskiej
kamienicy, z palestyńskiego wzgórza,
z afrykańskiej wioski?
Wierszu, obejmij jednym czułym słowem wszystkie
imiona zapomniane, zakopane w gruzach, na popiół
spalone – jesteście częścią naszego nowoczesnego
życia, bez was nie wiemy do końca, kim dzisiaj
jesteśmy i jaka droga jest dla nas właściwa.
Ogień i chłód, pamięć i tożsamość – światy
równoległe w naszych pogubionych sercach.
Poznań, 19 kwietnia 2024 r.
Teresa TOMSIA
Teresa Tomsia (1951), poetka, eseistka, animatorka kultury, autorka prozy dokumentalizowanej Dom utracony, dom ocalony (2009), tomików wierszy, m.in. Gdyby to było proste (2015), Kobieta w kaplicy (2015), szkiców literackich Niedosyt poznawania (2018). W kwartalniku Uniwersytetu Rzeszowskiego „Fraza” od kilku lat prowadzi cykl W pamięci, w odbiciu. Ostatnio wydała zbiór liryków paryskich W znikającym ogrodzie (2023). Pochodzi z rodziny o ziemiańskich tradycjach kresowych, w swoich tekstach podkreśla rolę dialogu i otwartości na „innego”. Jej wiersze weszły do wielu antologii, tłumaczone były na język niemiecki, francuski, rosyjski i ukraiński. Według jej projektu i redakcji ukazał się almanach polsko-ukraiński Czas pojąć ten świat – czas ukoić ból zrealizowany przy współpracy z portalem „Recogito” w tłumaczeniu Oleny Stepaniuk (FONT 2024). Od 1993 roku należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszka w Poznaniu.
Recogito, rok XXV, kwiecień 2024
