Słowo apostoł pochodzi z języka greckiego. Apostello to tyle, co wysyłam, deleguję. Termin ten, wedle badań filologów, w literaturze greckiej pojawiał się nader rzadko, jako słowo pochodzące raczej z żywej mowy warstw ludowych. W językach semickich rdzeń tego słowa brzmiący – szalach – wskazywał jednoznacznie na postać kogoś, kto posiada pełnomocnictwa. W Starym Testamencie takimi wysłannikami Boga, czyli ludźmi obdarzonymi szczególną misją, byli prorocy. Gromili grzechy ludu Izraela, prostowali jego ścieżki, zapowiadali przyjście królestwa i czasów mesjańskich. W Nowym Testamencie pierwszymi tego rodzaju boskimi wysłannikami stali się najbliżsi uczniowie Jezusa, prości rybacy i pasterze, których on sam powołał. Według tradycji było ich dwunastu, a fakt, że wędrowali razem z Mistrzem po tych samych drogach, jedli ten sam co On chleb, oraz słuchali Jego słów, dawał im – już po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa – niebywale silną pozycję uczniów i zarazem naocznych świadków. To właśnie oni stali się pierwszym żywym Kościołem: przez nauczanie Dobrej Nowiny, zakładanie wspólnot, sprawowanie Eucharystii, rozstrzyganie i łagodzenie sporów – rozszerzali naukę o zmartwychwstaniu i zbawieniu.
Musimy jednak pamiętać, że apostołami zostawali także ludzie, którzy nigdy nie widzieli żywego Jezusa, a decyzję o podjęciu misji podjęli pod wpływem głosu Boga, który bezpośrednio docierał do ich wnętrza. Tak było w przypadku Szawła z Tarsu, początkowo fanatycznego prześladowcy chrześcijan. O niezwykłych okolicznościach jego nawrócenia czytamy w pięknym fragmencie IX rozdziału Dziejów Apostolskich. Nie wiemy natomiast, jaki miał charakter moment powołania Józefa Lewity, właściciela dóbr ziemskich na Cyprze. Autor Dziejów – czyli święty Łukasz Ewangelista – stwierdza jedynie lakonicznie, że ten sprzedał swój majątek i oddał uzyskane w ten sposób pieniądze do dyspozycji apostołom, czyli po prostu ówczesnemu Kościołowi. Musiał być człowiekiem niezwykłym, skoro we wspólnocie nazwano go Barnabą, to jest Synem Pocieszenia. W obu przypadkach – Szawła z Tarsu i Lewity z Cypru – nastąpiła symboliczna zmiana imienia. Ich losy – już jako apostołów – pełne dalekich podróży i niezwykłych wydarzeń – stanowią wspaniałą księgę przygód i doświadczeń duchowych. Obaj uznali naukę Jezusa za sprawę niebywałą do tego stopnia, że porzucili swoje dotychczasowe, bezpieczne style i sposoby życia, rozpoczynając zupełnie nieznaną, nową drogę. Oba te przykłady pokazują, że apostolstwo jest sprawą pomiędzy człowiekiem, a Bogiem, w służbie wspólnocie, czyli człowiekowi.
Według wielu współczesnych teologów, wszyscy bez wyjątku chrześcijanie wezwani są do misji apostolskiej. Każdy z nas, ochrzczonych, jest więc apostellon – czyli wysłany, delegowany przez Boga. I chyba nie trzeba specjalnych studiów, ani wielu cytatów z Ksiąg, żeby uświadomić sobie cel owej misji. Tak, jak zwykle są to sprawy proste i oczywiste: poszerzać obszar dobra, nie poddawać się złu. Jakże subtelnie ujął to niedawno ksiądz Twardowski w wywiadzie dla „Newsweeka”. Powiedział tam – „W najmniejszym dobru, życzliwym liście, pocałunku, przyjaźni ukrywa się niewidzialny Bóg. Jest tak wielki, że może pomieścić się w najmniejszym dobru. To jest źródłem mojego optymizmu, kiedy patrzę na świat. Chcę podtrzymywać w ludziach nadzieję, że dobra jest więcej, tylko ono zostało zagłuszone…” Nic innego nie robili Jan, Piotr, Paweł, czy Barnaba dwa tysiące lat temu. A jeśli chodzi o lekcję poety, księdza Jana Twardowskiego, podkreślmy z całą stanowczością: apostoł nie jest ponurakiem, a jego odpowiedzialność wyraża się w afirmatywnym, akceptującym świat uśmiechu.
Paweł HUELLE
Paweł Huelle. Urodził się 1957 roku w Gdańsku. Pisarz i krytyk literacki. W latach 1994-1996 dyrektor Ośrodka Gdańskiego Telewizji Polskiej. Autor książek: Weiser Dawidek (1987), Opowiadania na czas przeprowadzki (1991), Wiersze (1994), Pierwsza miłość i inne opowiadania (1996), Mercedes Benz (2001), Byłem samotny i szczęśliwy (2003), Castorp (2004), Ostatnia wieczerza (2007), Opowieści chłodnego morza (2008), Śpiewaj ogrody (2014). Ulica Świętego Ducha i inne historie (2016), Obłoki jasne nad tobą (2018). Jest również autorem słuchowisk radiowych i sztuk teatralnych. Mieszka w Gdańsku.
Recogito / Archiwum pamięci, kwiecień-czerwiec 2002
