Zygmunt Krasiński, poeta anonimowy, odpowiadając na apel w sprawie zbiórki ogłoszonej w 1851 roku na zakup domu dla Biblioteki, w ten sposób pisał w czerwcu 1851: „Naród, który by już nie pojmował takich ofiar i pomników i zakładów, przestałby tym samym być sobą samym… Są bowiem na świecie rzeczy i czyny i zdarzenia wyższe nad wszelki pożytek materialny, doraźny, chwilowy. Są idealne rzeczywistości tak samo potrzebne życiu ludzkości jak chleb dla łaknących chleba… Zatem głosuję za Biblioteką”.
* * *
W maju 1838 roku Julian Ursyn Niemcewicz wydał odezwę Towarzystwa Literackiego w sprawie Biblioteki Polskiej, w której pisał: „Kiedy na ziemi polskiej obce rządy gwałtem i podstępem podkopują starodawne podstawy naszego istnienia… Kiedy skarby ożywiające tradycje patriotyzmu… stają się pastwą najazdu. Wydział Historyczny Towarzystwa Literackiego rozszerza i podnosi zakres swoich działań. Z darów początkowych zakłada się Biblioteka Narodowa, która da Bóg, powiększać się będzie. Archiwum Biblioteki i wszelkie zbiory w Paryżu gromadzone… dziś na obcej ziemi bezpieczniejsze jak na rodzimej, stają się i są własnością narodową”.
* * *
W listopadzie 1833 Mickiewicz tak uzasadniał swoje myśli o Bibliotece pisząc do Francuskiej Societé de Civilisation: „Zagłada Rzeczypospolitej Polskiej, unicestwienie jej potęgi politycznej w niczym nie dotknie moralnej jej potęgi, jak długo Polacy zachować potrafią ducha niepodległością ducha szerzenia cywilizacji, który jest podstawą ich narodowości. Wiedzą o tym dobrze ciemięzcy i dlatego właśnie wytężają siły, aby zabić ten związek życia… Niechajże więc Polska nie zostawię bez żadnego oparcia, niechaj na wygnaniu swym znajdzie świadectwo współczucia ludów wolnych. W oczekiwaniu chwili zmartwychwstania niechaj przyjaciele cywilizacji… starają się wynagrodzić jej straty tworząc Bibliotekę”.
* * *
Były Prezydent Francji, Alexandre Millerand, pisał w ten sposób w 1945 roku: ,,… à l’heure ou Ta barbarie fait rage… U est salutaire de rappeler qu’il y a cent ans au cœur de Paris l’Emigration polonaise fonda cette institution dédiée à l’Esprit… Que cet exempłe soit une leçon… la Pologne ne renonce pas à sa mission historique. Elle demeure le champion de la Civilisation, le soldat de l’Idéal. Soyons sans inquiétude. L’Esprit vaincra”.
* * *
Le Generał Henrys w 1945 roku pisze: ,,…la Bibliothèque Polonaise …simple asile de culture intellectuelle au debut, elle se transforma en centre important de documentation, de travail… précieux élément pour la recherche du vrai visage de la Polegne et du jugement impartial… sur cette hérdïque nation”.
Tekst ukazał się bez żadnych adnotacji i podpisów.
„Nasza Rodzina“, nr 12 (255) 1965, s. 8.
