Fotografia w sepii

Waleria i Bronisław Gołaccy (Słonim,1936) © Arch. rodziny

                              pamięci Walerii i Bronisława Gołackich*

Już nigdy nie dokończą tego spaceru –
zaskoczyło ich oko sprytnej kamery,
kiedy szli pod rękę odświętni,
weseli i tacy szczęśliwi.
Za nimi ulica kresowego miasteczka,
którego nie będą mogli obronić –
więc dla nich jest nazwą i snem.
Przed nimi paszcza Lewiatana,
lecz idą pewnie ku niej,
przecież nie wiedzą, co się stanie –
dla nich nie ma poniżenia w śmierci,
choć on zstąpi na dno piekieł,
a ona zmieni się w słup soli
w bydlęcym wagonie
i gdy przeżyje,
pozostanie samotna –
bo nie można zapomnieć nocy
pełnej ciemności,
nad którą wschodziło wycie
osieroconych psów.

Już nigdy nie dokończą tego spaceru –
uwięzieni w sepii jak w kropli bursztynu,
nieświadomi, że już spuszczono bestię,
że ramą ich losu jest ryk demonów –
mogą ich zabić, lecz nie mają
przystępu do tej chwili,
gdy w Słonimiu
ulicą Mickiewicza
idą pod rękę.

Rafał ŻEBROWSKI

*Waleria i Bronisław Gołaccy byli rodzicami Zofii Chałupkowej, matki poetki Teresy Tomsi, mieszkali w mieście Słonim na ziemi nowogródzkiej. Fotografia dziadków autorki widnieje na okładce jej prozy dokumentalizowanej Dom utracony, dom ocalony (Wydawnictwo Poznańskie, 2009). Waleria wraz z dziećmi przeżyła zesłanie na Sybir, o czym opowiada książka; Bronisław, legionista dowborczyk, st. sierż. sztab., został zamęczony w sowieckim łagrze Uchta-Iżejsk w 1941 roku. Na kartce z wydrukiem wiersza widnieje odręczna dedykacja autora: „Pięknej Pani ze Słonimia – niedoszły lwowianin Rafał Żebrowski. Warszawa, w marcu 2014 roku”.

Rafał Żebrowski – ur. w 1954 r. w Gdyni, absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – emerytowany polski historyk, doktor habilitowany, pisarz i poeta, autor kilku książek i wielu artykułów naukowych i publicystycznych. Jest siostrzeńcem Zbigniewa Herberta, autorem książki biograficznej o wuju Kamień, na którym mnie urodzono (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2011). Mieszka w Warszawie.

Recogito, rok XXII, kwiecień 2022