Dziś przypada 25. Dzień Życia Konsekrowanego. Ustanowił go w 1996 roku Jan Paweł II, zachęcając osoby konsekrowane do ciągłego wzrostu. Faktycznie, ustanawiając ów dzień, papież Polak wyszedł od ostatniego zdania z Ewangelii czytanej w święto Ofiarowania Pańskiego: „Dziecię zaś rosło i nabierało mocy, napełniając się mądrością, a łaska Boża spoczywała na Nim” (Łk 2, 40) – przypominając w ten sposób osobom konsekrowanym, iż obowiązkiem ich jest wzrastać każdego dnia i przez całe życie.
W historii życia konsekrowanego, począwszy od św. Benedykta z Nursji, mówi się o tzw. „czwartym ślubie”, którego zadaniem jest uwypuklenie specyfiki każdego charyzmatu. Podam kilka przykładów:
– Benedyktyni, Cystersi, Trapiści, Kartuzi, Kameduli i inni mnisi żyjący wedle Reguły św. Benedykta, nie wypowiadają klasycznej triady: czystość, ubóstwo i posłuszeństwo, ale ślubują „stałość” (stabilitas), które należy rozumieć jako „stałość miejsca” i „przemianę obyczajów” (conversio morum), czyli „życie w stanie ciągłego nawrócenia”.
– u Jezuitów składany jest dodatkowy ślub szczególnego posłuszeństwa następcy św. Piotra, który sami Jezuici interpretują jako ślub „dyspozycyjności apostolskiej” wobec Papieża. Kiedy Jorge Bergoglio, jako pierwszy jezuita w historii, został papieżem (w marcu 2013 roku), niektórzy komentatorzy żartowali, iż nie będzie mu łatwo zachować „czwartego ślubu zakonnego”.
– u Bonifratrów, oprócz klasycznej triady, składany jest dodatkowy ślub troski o chorych;
– u Pijarów, istnieje czwarty ślub szczególnej troski o wychowanie dzieci i młodzieży;
– i żeby dać przynajmniej jeden przykład z puli żeńskiej, u Sióstr Misjonarek Miłości Matki Teresy z Kalkuty istnieje dodatkowy ślub „służby najbiedniejszym z biednych”.
A jak się sprawa ma z Pallotynami? Św. Wincenty Pallotti zanurzony w różnorodność życia zakonnego epoki, w której przyszło mu żyć, zaproponował swoim duchowym synom aż trzy „specjały”. Najpierw „wytrwanie”, coś w rodzaju monastycznego stabilitas, ale nie tyle w konkretnym miejscu, co raczej w konkretnej pracy apostolskiej i z konkretnymi ludźmi. Następnie „doskonałe życie wspólnotowe” nazywane dziś wspólnotą dóbr, ale nie tylko materialnych, również duchowych. A więc wspólne szukanie Boga i woli Bożej na modlitwie, adoracji, etc. W końcu, „nieubieganie się o zaszczyty ani godności kościelne bez zgody przełożonego”, nazywane dziś „duchem służby”, czyli po prostu: bezinteresowność i dyspozycyjność – a nie roszczeniowość, nadętość czy oczekiwanie gratyfikacji.
Wszystkie te trzy „specjały” miały na celu gwarantować apostolską skuteczność. Przyrzeczenie wytrwałości miało zapewnić Zgromadzeniu ciągłość w podejmowanych przez nie dziełach apostolskich; przyrzeczenie doskonałego życia we wspólnocie miało za zadanie uzdolnienie członków do współpracy apostolskiej; a przyrzeczenie ducha służby miało gwarantować służebny i pokorny charakter podejmowanemu apostolstwu, tak by cel nie uświęcał środków. Pallottiemu zależało też ze wszech miar na tym, by ów trójmian przenikał się nawzajem; by te trzy specyficzne przyrzeczenia wzmacniały się wzajemnie i weryfikowały jedno drugie.
I jeszcze jedno. Idąc do jakieś restauracji, zazwyczaj przyglądamy się „specjalności zakładu”, bo właśnie tam ukryte są kulinarne dzieła sztuki. Myślę, że podobnie rzecz się ma z charyzmatami. W tym kontekście jawi się jednak pytanie, a dotyczy ono nie tylko Pallotynów. Na ile pachniemy i smakujemy „specjalnością domu”? Czy jesteśmy nią przesiąknięci? A może to właśnie brak owego zapachu i smaku sprawia, że nasze „zakonne restauracje” zaczynają świecić pustkami!
Stanisław STAWICKI
Jamusukro, 1 lutego 2021 roku
Ks. Stanisław Stawicki. Pallotyn. Urodził się w 1956 roku w Kowalu. Wyższe Seminarium Duchowne w Ołtarzewie ukończył w 1982 i w tym samym roku przyjął święcenia kapłańskie. Przez wiele lat pracował na misjach w Rwandzie i Kamerunie (1983-1999), gdzie pełnił stanowisko mistrza nowicjatu (1990-1999). W roku 2003 na Wydziale Teologicznym jezuickiego Centre Sèvres w Paryżu obronił swoją pracę doktorską Współdziałanie. Pasja życia. Życie i działalność Wincentego Pallottiego (1795-1850), założyciela Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego. Przez trzy lata (do października 2011 roku) prowadził Międzynarodowe Centrum Formacji Pallotyńskiej „Cenacolo” przy Via Ferrari w Rzymie. W kwietniu 2012 roku został dyrektorem Pallotyńskiego Centrum Formacyjnego „Genezaret” w Gomie (Demokratyczna Republika Konga). W latach 2014-2017 był sekretarzem Zarządu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Od 2017 do 2020 roku był kustoszem kościoła Santissimo Salvatore in Onda w Rzymie.W grudniu 2020 rozpoczął pracę w bazylice Matki Boskiej Królowej Pokoju w Jamusukro, od 1983 roku stolicy konstytucyjnej Wybrzeża Kości Słoniowej.
Recogito, rok XXII, luty 2021
