Niewiele wiemy o pięciu pallotynach, którzy zostali zamordowani w Buenos Aires za czasów panowania w Argentynie junty wojskowej (1976-1982). Dzisiejszy dzień to dobra okazja, by się do nich przybliżyć. Zginęli bowiem 4 lipca 1976 roku. Cała piątka mieszkała razem przy parafii św. Patryka w Buenos Aires. Byli to: księża Peter Dufau, Alfie Leaden i Alfie Kelly oraz dwóch kleryków: Salvador Barbeito i Emilio Barletti.
To była niedziela, około 1.00 w nocy. Niektórzy z nich już spali, inni zasypiali, gdy na plebanię włamała się grupa ludzi uważanych za członków prawicowego ugrupowania militarnego. Wyciągnęli duchownych z ich sypialni do salonu, z którego żadne z okien nie wychodziło na ulicę, trzymając ich tam przez co najmniej godzinę. Ustalili najpierw tożsamość każdego z nich, po czym brutalnie zabili strzałem w tył głowy. Duchowni upadli twarzą do podłogę. Zabójcy strzelali dalej z karabinu maszynowego. Na ciałach niektórych z nich naliczono ponad siedemdziesiąt ran postrzałowych. Tak ich pozostawiono. Krew nasączała leżący na podłodze dywan, który stawał się coraz bardziej czerwony. Dziś ów dywan wisi w kaplicy domowej na plebani parafii św. Patryka, gdzie nadal posługują pallotyni. Widziałem go na własne oczy, razem z moim bratem Jankiem, gdy w 2010 roku mieliśmy okazję odwiedzić to miejsce.
O trzeciej nad ranem było już po wszystkim. Sprawcy morderstwa opuścili dom, wcześniej go przeszukawszy. Nie zabrali nic cennego, nawet pieniędzy, które leżały w widocznym miejscu. Pięciu mężczyzn zostało zabitych ponieważ „zawadzali”. Budzili moralny niepokój w ówczesnym społeczeństwie. Kwestionowali otwarcie autorytet władzy, czyli junty wojskowej, stając w obronie pokrzywdzonych. Innymi słowy – zginęli, ponieważ ich życie było spójne z Ewangelią.
Kim byli pallotyńscy męczennicy z Buenos Aires?
Ks. Peter Dufau był najstarszy z całej piątki. Urodził się 13 października 1908 roku w Mercedes, w prowincji Buenos Aires. Rodzice wcześnie go osierocili. Wraz z siostrą wychowywała ich babcia. Kiedy zmarła, wstąpił do pallotyńskiego postulatu, a jego siostra została zakonnicą. Nowicjat i studia filozoficzne odbył w Thurles (Irlandia), a teologiczne – w Rzymie, gdzie w 1933 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Życie kapłańskie poświęcił pracy w szkołach i na pallotyńskich parafiach w Argentynie. Kiedy został zamordowany miał 67 lat.
Ks. Alfie Leaden urodził się w Buenos Aires 23 maja 1919 roku. Jego rodzice, Patricio Leaden i Brigida Ussher pochodzili z Irlandii. Był jednym z ich ośmiorga dzieci. Jego brat, Guillermo, również został księdzem, a potem nawet biskupem pomocniczym w Buenos Aires. Wykształcenie zdobywał u irlandzkich Sióstr Miłosierdzia, a potem u pallotynów. Nowicjat i studia filozoficzne odbył w pallotyńskim seminarium w Thurles (Irlandia). Studia teologiczne rozpoczął w Rzymie, ale z powodu wybuchu II Wojny Światowej, musiał dokończyć je w Buenos Aires, gdzie w 1942 roku przyjął świecenia kapłańskie. Kiedy umierał, był przełożonym delegatury w Argentynie. Miał 57 lat.
Ks. Alfie Kelly urodził się 5 maja 1933 roku w Suipacha w prowincji Buenos Aires. Był najmłodszym z siedmiorga dzieci Juana Kelly i Elisy Casey. Po wstąpieniu do pallotynów formował się w Buenos Aires i w Rzymie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1957 roku. Jego ojciec, który już wtedy był poważnie chory, zmarł niespełna miesiąc poświęceniach. Kiedy go zamordowano, odpowiadał za formację naszych dwóch kleryków. Był też przełożonym jednego z diecezjalnych Centrów katechetycznych i spowiednikiem człowieka, który potem został kardynałem Buenos Aires, a następnie papieżem: Jorge Bergoglio. Kiedy stracił życie, miał 43 lata.
Salvador Barbeito urodził się 1 września 1946 roku, w Pontevedra, w Hiszpanii. Kiedy miał trzy lata, jego rodzice wraz z nim i jego siostrą przenieśli się do Buenos Aires. Po ukończeniu szkoły studiował filozofię i teologię oraz katechizował. Pracował jako nauczyciel w szkole średniej i był żywo zainteresowany duchowością pallotyńską. W 1975 roku zamieszkał z pallotynami i podjął formację. W chwili śmierci miał 29 lat.
Emilio Barletti urodził się 22 listopada 1952 roku w parafii San Antonio de Areco, prowadzonej przez pallotynów. Jego ojciec zmarł, kiedy Emilio był dwuletnim chłopcem. Wychowywała go matka zaangażowana w życie parafii. Po ukończeniu szkoły średniej, Emilio rozpoczął studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie w Buenos Aires. Po trzech latach zmienił swoje życiowe plany wstępując do pallotynów. Miał 23 lata, kiedy odebrano mu życie.
Ta zbrodnia nigdy nie została osądzona. Jednak dzięki ówczesnemu arcybiskupowi Buenos Aires, kardynałowi Jorge Mario Bergoglio, któremu znany był ksiądz Kelly, rozpoczęły się starania o beatyfikację pallotyńskich męczenników oraz innych licznych duchownych i świeckich, którzy zginęli w Argentynie z tego samego powodu.
Stanisław STAWICKI
Rzym, 4 lipca 2020 roku
Ks. Stanisław Stawicki. Pallotyn. Urodził się w 1956 roku w Kowalu. Wyższe Seminarium Duchowne w Ołtarzewie ukończył w 1982 i w tym samym roku przyjął święcenia kapłańskie. Przez wiele lat pracował na misjach w Rwandzie i Kamerunie (1983-1999), gdzie pełnił stanowisko mistrza nowicjatu (1990-1999). W roku 2003 na Wydziale Teologicznym jezuickiego Centre Sèvres w Paryżu obronił swoją pracę doktorską Współdziałanie. Pasja życia. Życie i działalność Wincentego Pallottiego (1795-1850), założyciela Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego. Przez trzy lata (do października 2011 roku) prowadził Międzynarodowe Centrum Formacji Pallotyńskiej „Cenacolo” przy Via Ferrari w Rzymie. W kwietniu 2012 roku został dyrektorem Pallotyńskiego Centrum Formacyjnego „Genezaret” w Gomie (Demokratyczna Republika Konga). W latach 2014-2017 był sekretarzem Zarządu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Od 2017 roku jest kustoszem kościoła Santissimo Salvatore in Onda w Rzymie.
Recogito, rok XXI, lipiec 2020